Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ



Η ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΖΙΚΟΠΟΊΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ: Στοιχεία και δεδομένα για περισσότερη σκέψη.


Το φαινόμενο της ανεργίας πτυχιούχων μπορεί να είναι ιδιαίτερα οξύ στην χώρα μας, αλλά ταυτόχρονα είναι ήδη ένα γενικότερο φαινόμενο που παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις Δυτικές χώρες. Φαίνεται ότι συνδέεται σε σημαντικό βαθμό με την διεύρυνση της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μερικοί θα βιαστούν να συμπεράνουν ότι το πρόβλημα δείχνει προς την κατεύθυνση της προσαρμογής στην ζήτηση θέσεων και επομένως σε αναθεώρηση των όρων της μαζικοποίησης της τριτοβάθμιας. Σκέψεις σαν αυτές είναι μάλλον επιπόλαιες. Γιατί, άλλοι είναι οι λόγοι που υπαγορεύουν την διεύρυνση – μέχρι και μαζικοποίησης- της πρόσβασης στην εκπαίδευση, και διαφορετικοί οι μηχανισμοί που δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης. Και επιπλέον, δεν είναι καθόλου εύκολο μήτε αυτονόητο να συντονίσουμε τους δύο αυτούς μηχανισμούς τουλάχιστο σε βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη βάση.
Τα δεδομένα μας δίνουν την ευκαιρία να σκεφτούμε λίγο βαθύτερα το ζήτημα αυτό και να διερευνήσουμε όλο το φάσμα των απόψεων που μπορεί να φωτίσουν αφενός τους σκοπούς της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και αφετέρου την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ σχέση των σπουδών με την δυναμική της αγοράς επιστημονικής εργασίας.

Στο 9,8% ανήλθε το ποσοστό ανεργίας τον Οκτώβριο, από 7,4% που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα και 9,1% που ήταν το Σεπτέμβριο του 2009, όπως ανακοινώθηκε σήμερα από την ΕΣΥΕ. ΄Οπως αναφέρουν Τα Νέα (18.01.2010), οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 123.935 άτομα σε σχέση με το Οκτώβριο του 2008 (αύξηση 33,8%) και κατά 34.336 άτομα σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2009 (αύξηση 7,5%). Εκεί που κάνει θραύση είναι στους νέους 15-24 ετών όπου έφτασετο 27,5% και στα άτομα 25-34 ετών (12,6%).
Όλα αυτά επισήμως. Γιατί ανεπισήμωςτα πράγματα είναι χειρότερα και αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο χειρότερα καθώς επίσης το 29,2% των νέων μεταξύ 15-24 ετών στην Ελλάδα εργάζεται σε θέση επισφαλούς εργασίας ή με συμβόλαιο προσωρινής απασχόλησης. Δεν έχει κανείς παρά να δει τι γίνεται με τους πτυχιούχους ακόμη και με αυτούς που θεωρούνται «ισχυρές ομάδες». Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, η γνωστή Εurostat, επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα ανάμεσα στις 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου τα ποσοστά ανεργίας δεν μειώνονται ανάλογα με την απόκτηση περισσότερων τυπικών προσόντων και, συνολικά, δεν διαφοροποιούνται σημαντικά.
Έτσι δεν πρέπει να προκαλεί ερωτηματικά το παράδοξο που θέλει τον Έλληνα μεταξύ 25-34 ετών να αργεί να εγκαταλείψει την οικογενειακή στέγη, καθώς τα αγόρια φεύγουν κατά μέσο όρο στην ηλικία των 30 ετών, ενώ τα κορίτσια στην ηλικία των 27,9 ετών.
Το τεράστιο πρόβλημα της «κρυφής» και καταγεγραμμένης ανεργίας είναι γνωστό καθώς το βιώνουν δεκάδες χιλιάδες νέοι και οι οικογένειές τους. Πάνω από 100.000 πτυχιούχοι βρίσκονται στις λίστες της ανεργίας και ανάμεσά τους τα επαγγέλματα του «λευκού κολάρου» 20.000 γιατροί, φαρμακοποιοί, οδοντίατροι και δικηγόροι και 2.200 κάτοχοι master και διδάκτορες. Μαζί τους και δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί, μηχανικοί, δημοσιογράφοι. Η Ελλάδα κατέχει σήμερα πανευρωπαϊκό ρεκόρ στην ανεργία των πτυχιούχων και παράλληλα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση στην ετεροαπασχόληση.
Πάνω από 4.000 νέοι /εςολοκληρώνουν τις σπουδές τους κάθε μήνα στα ΑΕΙ - ΤΕΙ και με το πτυχίο στο χέρι αναζητούν εργασία. «Μάθε, παιδί μου, γράμματα για να βρεις έπειτα εύκολα δουλειά» έλεγαν πριν από μερικές δεκαετίες οι γονείς στα παιδιά τους. Και αυτό γιατί το πτυχίο πανεπιστημίου θεωρούνταν το καλύτερο διαβατήριο για την αγορά εργασίας. Σήμερα οι δυσκολίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας και τα εμπόδια στη διαδικασία οικονομικής ένταξης αποτυπώνονται με ιδιαίτερη ένταση και στην περίπτωση των νέων πτυχιούχων, οι οποίοι αποτελούν, ήδη, πάνω από το 20% του συνόλου των καταγεγραμμένων ανέργων στη χώρα μας.
Περίπου 45.000 νέοι σπουδάζουν σήμερα Φιλολογία, Φιλοσοφία, Παιδαγωγικά, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία και Ιστορία. Άλλοι περίπου 30.000 σπουδάζουν Θεολογία, Φυσική Αγωγή και Νηπιαγωγοί. Κι όμως. Έρευνες των γραφείων διασύνδεσης των πανεπιστημίων αποκαλύπτουν ότι μόνο ο ένας στους έξι από τους νέους πτυχιούχους των Τμημάτων Φιλολογίας και Ιστορίας απασχολείται σε σχετική με το αντικείμενο του πτυχίου του εργασία, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των αποφοίτων αυτού του κλάδου είναι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι μέχρι και τρία χρόνια! Σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες ένας στους πέντε πτυχιούχους κοινωνιολόγους είναι άνεργος, ενώ από όσους εργάζονται το 70% δήλωσε ότι το επάγγελμά τους έχει από καμία έως ελάχιστη σχέση με τις σπουδές τους.
Σε πρόσφατη έρευνα σε αδιόριστους εκπαιδευτικούς (καθηγητές) σχετικά με την αξιοποίηση του πτυχίου τους και τη σχέση της εργασίας που κάνουν με την εκπαίδευση που πήραν τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά. Ο ένας στους τέσσερις ήταν άνεργος πάνω από 18 μήνες, οι μισοί απασχολούνταν σε εργασίες εντελώς άσχετες με την επιστήμη τους (υπάλληλοι και ταμίες Σούπερ Μάρκετ, αποθηκάριοι, υπάλληλοι καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης, οδηγοί taxi, γκαρσόνια και λοιπά τουριστικής φύσεως επαγγέλματα, κλπ) και ο ένας στους τέσσερις υποαπασχολούνταν (part time) σε δουλειές 'σχετικές' (φροντιστήρια, ιδιαίτερα μαθήματα).
Το 30% των νέων αποφοίτων των Φυσικών και Mαθηματικών τμημάτων μένουν άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι για περισσότερο από δυο χρόνια, ενώ ένα τμήμα της τάξης του 15% συνεχίζει μεταπτυχιακές σπουδές πιθανόν για να αποφύγει τον εφιάλτη της ανεργίας. Περίπου 5-6.000 εκτιμούνται οι άνεργοι πτυχιούχοι Θεολογίας ενώ άλλοι τόσοι υποαπασχολούνται ή ετεροαπασχολούνται. Πάνω από 12.000 υπολογίζονται οι άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι και ετεροαπασχολούμενοι πτυχιούχοι γυμναστές.
Μια ματιά στα αποτελέσματα της έρευνας για την απασχόληση των πτυχιούχων του Παντείου Πανεπιστημίου, που διεξήχθη από το Γραφείο Διασύνδεσης του Ιδρύματος, αποκαλύπτει ότι ένας στους πέντε πτυχιούχους κοινωνιολόγους είναι άνεργος, ενώ από όσους εργάζονται το 70% δήλωσε ότι το επάγγελμά τους έχει από καμία έως ελάχιστη σχέση με τις σπουδές τους.
Τα προβλήματα ανεργίας ήδη αποτυπώνονται και σε κλάδους που η αγορά εργασίας στο παρελθόν και η «κοινή γνώμη» ακόμη και σήμερα έχουν «στεφανώσει» με κύρος και γόητρο. Το 2009 αναμένεται ότι περίπου 20.000 γιατροί, οδοντίατροι φαρμακοποιοί, πτυχιούχοι των ΤΕΙ Επιστημών Υγείας και δικηγόροι θα έχουν σοβαρά προβλήματα επαγγελματικής αποκατάστασης..
Εκατοντάδες γιατροί εργάζονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών και 600 ευρώ τον μήνα σε ιδιωτικές εταιρείες παροχής ιατρικών υπηρεσιών, ιατρικές και ψυχιατρικές ιδιωτικές κλινικές, ακόμα και σε κέντρα αισθητικής», δηλώνει ο Δημ. Βαρνάβας, μέλος Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών. Το 2008 βρέθηκαν στον κατάλογο ανεργίας του ΟΑΕΔ περίπου πάνω από 9.000 ιατροί, Φαρμακοποιοί, Οδοντίατροι και πτυχιούχοι των ΤΕΙ Επιστημών Υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) από τους περίπου 21.000 μάχιμους, μία παράσταση στα δικαστήρια πραγματοποίησαν τον προηγούμενο χρόνο 10.350 δικηγόροι. Από είκοσι έως τριάντα παραστάσεις πραγματοποίησαν 6.000 δικηγόροι, ενώ περίπου 11.000 δικηγόροι δεν έχουν καμία παράσταση. Ενδεικτικό είναι ότι στις εξετάσεις για 34 θέσεις δικηγόρων στο ΙΚΑ συμμετείχαν περίπου 1.300 υποψήφιοι, από τους οποίους περισσότεροι από 100 διέθεταν μεταπτυχιακό ή άλλο πανεπιστημιακό τίτλο.
Σε μια άλλη κατηγορία, αυτή των δημοσιογράφων, υπολογίζεται ότι το 1/4 των πτυχιούχων είναι άνεργοι ενώ από αυτούς που έχουν επαγγελματική απασχόληση ο ένας στους δυο πτυχιούχους έχει μικρή έως μηδενική συνάφεια μεταξύ σπουδών και θέσης εργασίας.
Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, περισσότεροι από 120.000 εργαζόμενοι αμείβονται το 2009 με το γνωστό «μπλοκάκι» που σημαίνει ότι δεν απολαμβάνουν τα θεσμοθετημένα, στοιχειώδη, εργασιακά δικαιώματα, όπως είναι το ωράριο, οι άδειες, τα επιδόματα, τα δώρα, η αποζημίωση σε περιπτώσεις απολύσεων. Πρόκειται για τη «γενιά του Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών». Στην κατηγορία αυτή πρωταθλητές έχουν αναδειχθεί οι μηχανικοί οι οποίοι υπολογίζονται σε 30.000, δηλαδή, περίπου στο 30% του συνόλου των μηχανικών. Κοντά τους σιγά σιγά αναπτύσσεται και ένας νέος κλάδος, αυτός των πτυχιούχων Πληροφορικής.

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

American Colleges Lag in Meeting Work-Force Needs

http://chronicle.com/article/Labor-Needs-Dont-Always-Find/63395/?sid=pm&utm_source=pm&utm_medium=en

Aντρέας Χριστοδούλου είπε...

Καλημερα κ.Σοφουλη, αυτα τα οποια γραφετε πιο πανω ειναι θλιβερα για το μελλον των νεων αυτης της εποχης. Εγω πιστευω πως αυτη η αυξηση της ανεργειας στους πτυχιουχους οφειλεται στην ταση που εχουν οι γονεις να ωθουν τα παιδια τους στο να σπουδασουν , ασχετα με το τι γινεται γυρω τους. Θελω να πω οτι υπαρχουν παρα πολλες χειρονακτικες δουλειες, που εχουν πιο ψηλες απολαβες απο αυτες ενος μεσου δικηγορου, δημοσιου υπαλληλου και κυριως εκπαιδευτικου,που δεν χρειαζονται ουτε πτυχιο. Και αυτο το απλο πραγμα δεν το αντιλαμβανονται οι περισσοτεροι ανθρωποι. Επειδη πιστευουν οτι αν δεν παρουν πτυχιο δεν θα βρουν αξιοπρεπη δουλεια. Η δουλεια δεν ειναι ντροπη. Αυτη την ιδεα εχουν πολλοι ανθρωποι , λανθασμενα βεβαια, και αυτη η ιδεα απαντα στο εξης ερωτημα: Γιατι υπαρχουν τοσες χιλιαδες ελληνες ανεργοι,τη στιγμη που εχουν δουλεια καποιες αλλες χιλιαδες αλλοδαποι; Αρα υπαρχουν εργασιες , αλλα δεν υπαρχουν εργασιες για τους ελληνες.